بررسی سمیت اکولوژیکی نانوذرات سیلیکا بر دافنی مگنا

چکیده مقدمه: نانوذرات دی‌اکسید سیلیس، امروزه در صنایع مختلف از جمله صنایع سرامیک‌سازی، شیشه‌سازی، فولاد، سنگ گچ و هم‌چنین در رنگ‌دانهﻫﺎ و کاتالیزورها، محصولات آرایشی، داروها، ترکیبات مغناطیسی، عایقﻫﺎی حرارتی و عایقﻫﺎی الکتریکی و لعاب زدن کاربرد دارد. این ذرات کوچک و پرکاربرد نیز در صورت عدم کنترل پس از ورود به فاضلاب‌ها و سپس اکوسیستم‌های آبی، ممکن است به یک مادۀ سمی برای موجودات زندۀ این اکوسیستم‌ها تبدیل شوند. هدف: تعیین سمیت این ذرات بر دافنی مگنا (Daphnia magna) که زئوپلانکتون سخت پوست آب شیرین است و بعد از فیتوپلانکتون‌ها در مبدأَ زنجیرۀ غذایی اکوسیستم‌های آبی قرار دارد. مواد و روش‌ها: در این مطالعۀ تجربی= آزمایشگاهی، نانوذرات اکسید سیلیس با غلظت‌های5/0، 6/1، 5 ، 8/15، 50 و 100 میلی‌گرم بر لیتر آماده شد و برای هر غلظت، سه تکرار در نظر گرفته و تاثیر این نانوذرات در هر 24 ساعت نسبت به شاهد بررسی و ثبت شد. دورۀ آزمایش 96 ساعته بود و با استفاده از روش OECD سمیت حاد نانوذرات سیلیکا بر دافنی بررسی شد. سمیت این نانوذرات بر روی دافنی توسط تحلیل آماری P‏robit محاسبه گردید. نتایج: hLC5096 این نانوذره برای دافنی مگنا 73/1 میلی‌گرم بر لیتر به دست آمد. هم‌چنین NOEC (غلظت بدون اثرات سوء) وLOEC (کمترین غلظت اثرگذار) نیز محاسبه شد که برابر با 173/0 میلی‌گرم بر لیتر است. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد نانو ذرات سیلیکا در غلظت‌های کم نیز اثرات سمی خود را برای دافنی مگنا ظاهر می‌نماید.